Welke verschillende types wratten bestaan er?

Wat is een wrat precies?^{1, 2}

Een wrat is een kleine zwelling die op het huidoppervlak verschijnt. We spreken van een uitgroeisel van de huid. Het is een goedaardige huidaandoening met een laag besmettingspotentieel die wordt veroorzaakt door besmetting van de huid door een virus van het humaan papillomavirus (HPV) type. Wratten komen frequent voor. Geschat wordt dat één op vier personen in Frankrijk vroeg of laat last krijgt van wratten. Kinderen tussen 5 en 15 jaar worden het meest getroffen door dit type huidaandoening: 50 tot 70% van hen heeft ooit gewone wratten (op de handen en het gezicht) en 20 tot 30% heeft plantaire wratten (op de voeten).

Er zijn verschillende soorten huidwratten, die zich onderscheiden door hun uiterlijk, hun plaats op het lichaam en het type virus dat ervoor verantwoordelijk is. 

Welke verschillende types wratten bestaan er? ^{1, 2}

Gewone wratten

Wratten zijn verheven letsels die rond of draadvormig (filiform), enkelvoudig of meervoudig zijn. Hun grootte varieert van enkele millimeter tot 1 cm. 

Ronde gewone wratten komen vooral voor op de rug van de handen en vingers. Ze kunnen zich ook rond de nagels ontwikkelen, wat leidt tot nagelafwijkingen (misvormde of loslatende nagels). Wratten rond de randen van de nagels kunnen erg pijnlijk zijn. 

Gewone wratten kunnen ook langwerpig zijn, in dat geval worden ze filiform genoemd. Filiforme gewone wratten komen het vaakst voor in het gezicht, vooral rond de mond en op scheerplekken (hals). We zien ze vaker bij mannen dan bij vrouwen.  

Les verrues planes

Vlakke wratten zijn minder opvallend dan gewone wratten. Ze hebben de vorm van kleine verhogingen van de huid (1 tot 5 mm) met een vlakke bovenkant. Deze wratten kunnen dezelfde kleur hebben als de huid, of iets donkerder zijn. Ze hebben de neiging zich te groeperen in vlekken op het gezicht, de achterkant van de handen en de ledematen.

Plantaire wratten

Plantaire wratten ontstaan op de voetzolen, meestal op de steunvlakken. 

Er bestaan twee types plantaire wratten:

• De plantaire myrmecia-wrat of enkelvoudige plantaire wrat. Deze wrat is goed begrensd, met zwarte puntjes in het midden, die in feite kleine bloedvaatjes zijn. De myrmecia is diep, goed begrensd door een ring van hoorn en kan pijnlijk zijn als er druk op wordt uitgeoefend. 

• Mozaïekwratten, die verschijnen als plekken verdikte huid die op mozaïeken lijken. Ze komen voor op de voetzolen, op de handen en rond de nagels. Mozaïekwratten zijn veel minder pijnlijk dan enkelvoudige wratten. 
  

Wratten op de geslachtsdelen en de anus 

Deze wratten worden ook wel 'condylomen' genoemd. Ze ontstaan op slijmvliezen, vooral op het anogenitale slijmvlies. In de meeste gevallen vindt besmetting plaats via seksueel contact. Daarom worden condylomen beschouwd als een seksueel overdraagbare aandoening. Deze wratten zijn goedaardig, maar de kans op recidief (heroptreden) is groot.

Wat veroorzaakt wratten?¹

Wratten ontstaan na besmetting van de huid door een virus van het type humaan papillomavirus. Types 1, 2 en 3 zijn het vaakst betrokken bij de ontwikkeling van huidwratten. Deze virussen, aanwezig op het huidoppervlak, zijn in staat om onder de huid door te dringen ter hoogte van een letsel dat de beschermende huidbarrière doorbreekt. Het kan onder andere gaan om een wonde of droge huid.  

Zijn wratten besmettelijk?¹

Wratten zijn niet erg besmettelijk, maar ze kunnen wel van de ene persoon op de andere worden overgedragen. 

Directe overdracht vindt plaats wanneer een besmet persoon het virus doorgeeft aan een ander door huid-op-huidcontact. De andere directe manier van overdracht is zelfbesmetting: de virussen in de cellen van de wrat verspreiden zich naar de huid als de persoon zich krabt. De virussen worden dan verspreid, waardoor nieuwe wratten kunnen ontstaan door zelfbesmetting. 

Indirecte overdracht vindt plaats wanneer iemand het virus oploopt door contact met een besmet oppervlak (grond, gereedschap...) en het virus binnendringt in beschadigde huid (sneetje, schaafwond...). 

Het meest risico om wratten op hun handen te krijgen, lopen mensen die beroepsmatig worden blootgesteld aan microtrauma's op de huid (slagers, visverkopers, dierenartsen, enz.). 

Plantaire wratten worden veroorzaakt door overmatig zweten van de voeten. Besmetting kan plaatsvinden in een sporthal, gemeenschappelijke douche of zwembad. Let wel: ze ontwikkelen zich gemakkelijker na het baden in verwarmd water, waardoor de hoornlaag op de voeten zachter wordt. 

Ten slotte is het leven in groepen (scholen) ook een belangrijke risicofactor voor virusoverdracht. 

Behandeling: hoe geraak ik van een wrat af?^{2, 3, 4}

Huidwratten genezen spontaan binnen een paar maanden, maar sommige kunnen enkele jaren blijven bestaan. In verreweg de meeste gevallen verdwijnen wratten spontaan binnen 2 jaar. Het is echter mogelijk om er snel vanaf te komen met producten die zonder recept verkrijgbaar zijn in de apotheek. Wratdodende middelen kunnen direct op de wrat worden aangebracht, tenzij het op het gezicht, geslachtsdelen of een beschadigde huid is. Ze bevatten salicylzuur en andere bijtende stoffen die wratten vernietigen. Om een wrat te verwijderen kun je ook een occlusief verband gebruiken. Dit type verband is ondoordringbaar voor lucht en water, waardoor de huid niet kan ademen en de wrat dus verdwijnt. Het moet enkele weken blijven zitten, totdat de wrat verdwenen is. In combinatie met wrattendodende middelen verhogen occlusieve verbanden hun penetratie in de huid. Occlusieve verbanden mogen niet worden aangebracht op het gezicht of bij de vingernagels. 

Als zelfmedicatie niet werkt, moet je je huisarts of dermatoloog raadplegen. Er bestaan krachtigere behandelingen om wratten te verwijderen (cryotherapie met vloeibare stikstof, curettage, elektrocoagulatie, koolstofdioxidelaser, chemische methoden, enz.) 

Maar het is belangrijk om te onthouden dat er momenteel geen behandeling beschikbaar is om de virussen die verantwoordelijk zijn voor wratten uit te roeien. Dit verklaart het frequente heroptreden ervan.